Artikel van interpunctie.nl
Wat niet kapot is hoef je niet te repareren.
Een bonus/stiefouder heeft niet het ouderlijk gezag in een samengesteld gezin. Het wettelijk ouderlijk gezag ligt bij de ouders. Dat weet men wel. Hoe zit het dan met gezag hebben en opvoeden in een samengesteld gezin? Dat is nog niet zo gemakkelijk, en kleine fouten daarin kunnen een hoop ellende geven. Soms gaat het goed, zeker als kinderen jong en gezeglijk zijn. Maar kom niet aan bij pubers….
Ouderlijk gezag
Wettelijk (juridisch) gezag ligt normaliter bij de natuurlijke ouders. En als de ene ouder soms uit het ouderlijk gezag is ontheven (of beide) dan is er vaak een voogd die wordt aangesteld. Dat is vaak voor juridische kwesties en financiën van belang. Opvoeden is echter iets heel anders.
Gezag voor derden?
De bonus/stiefouder heeft niet automatisch het gezag en kan dat ook niet zo maar krijgen. Een schooljuf heeft bv. een gezagsverhouding met een kind, voor zover het de schoolsituatie betreft. Maar gaat deze schooljuf in tegen het gezag van de ouder dan kan deze (juridisch gezien) protesteren en desnoods het kind naar een andere school sturen.
Gezag verwerven
Gezag kun je “verdienen”. Zo kan de schooljuf gezag van het kind verdienen doordat het kind merkt dat de schooljuf het goed met hem voorheeft. Het kind snapt dat de juf hem wil helpen, en zelfs als het gaat om kinderen die thuis mishandeld worden, voelt het kind, dat de schooljuf de ouders niet afvalt. Dan verwerf je daarmee gezag, het kind wil luisteren. Het kind weet dat je te vertrouwen bent.
De eigen ouders
Wettelijk gezien hebben de ouders het gezag. En toch zijn er veel ouders die nauwelijks ooit gezag uitoefenen. Die dat nooit verdiend hebben door eigen onbetrouwbaar gedrag of omdat de partner de ouder diskwalificeert. Dat is ernstig maar het gebeurt. Dit kan na een scheiding leiden tot ouderverstoting, waardoor ouder/kind contact zelfs onmogelijk is.
Nieuwe partner
De nieuwe partner staat als volwassene weliswaar boven de kinderen en zou uiteindelijk de kans moeten krijgen (en nemen) om enig gezag uit te oefenen. Maar uiteindelijk beslist de eigen ouder, wanneer de partners het oneens zijn. Dat is heus niet altijd onoverkomelijk, maar het is geen geweldige situatie. Je moet daar echt met beleid mee omgaan, anders gaat het zeker fout lopen.
Overdragen van gezag
Er is een manier om gezag over bepaalde opvoedingssituaties over te dragen aan een nieuwe partner. Dat kan alleen na verloop van tijd. De kinderen moeten aanvoelen dat de nieuwe partner een vaste partner is. Er moet een vertrouwensband zijn tussen kinderen en de nieuwe partner, waardoor gezag is verworven. Dus na 2 weken is er geen gezag bij de stiefouder. Natuurlijk laat je een peuter geen drukke weg oplopen, maar dat heeft niks met gezag te maken.
Niet automatisch
Gezag is er ook niet automatisch. Je kunt natuurlijk wel vragen of het kind de tafel zou willen dekken, en de meeste kinderen zullen dat ook wel doen. Maar mijn voorkeur zou zijn dat de natuurlijke ouder het vraagt (en op den duur gezag overdraagt aan de stiefouder). Bij een goede zorgvuldige overdracht is dat meestal geen groot probleem. Maar het gaat niet altijd automatisch goed.
Wat gebeurt er als je de overdracht overslaat?
In sommige gevallen gebeurt er niks en gaat alles gewoon goed. Dat is mooi. Tóch zou ik het niet aanbevelen: het gebeurt ook dat de kinderen jullie dit later gaan verwijten. (Ik moest altijd…..) Helaas kun je het dan niet meer terugdraaien.
Er zijn meer redenen om de overdracht niet over te slaan. Bijvoorbeeld: het kind wordt door stiefmoeder gevraagd om de tafel te dekken en het kind appt direct naar moeder dat ze van stiefmoeder het hele huishouden moet doen…… Er zijn echt mensen die dit meemaken. Het kind zit enorm klem en het gaat er niet om dat dit kind ergens de schuld van moet krijgen.
Repareren
Vandaar dat ik altijd voorzichtig ben met uitoefenen van gezag en opvoeden door stiefouders. Er dienen tevoren de juiste stappen worden gezet en dan gaat het meestal wél goed. En ook als het niet volgens de regeltjes is verlopen kan er vaak nog wel het een en ander worden gerepareerd.
Maar……….. wat niet kapot is, hoef je niet te repareren.
